Μπροστά στο Υδραυλικό Ρολόι του Ανδρονίκου Κύρρηστου (Αέρηδες).
Δεξιά διακρίνεται οι περίφημες φύλακες του Μεντρεσέ.
Η μοναδική ίσως φωτογραφία αυθεντικού Κουτσαβάκι στην Πλάκα, μπροστά στους «Αέρηδες» ή αλλιώς «Πύργος των Ανέμων»,
έξω από τις φυλακές του Μεντρεσέ.
Έδρασαν στην περίοδο 1862-1897. Μετά την εκδίωξη του Όθωνος οι κουτσαβάκηδες γνώρισαν μεγάλες δόξες γιατί τα κόμματα τους
χρησιμοποιούσαν σαν τραμπούκους.
Διαλύθηκαν από τον αρχηγό της αστυνομίας Μπαϊρακτάρη το 1897. Στη συνέχεια εμφανίστηκαν οι μάγκες.
Οι κουτσαβάκηδες εμφανίζονται και το 1894 στο παλιότερο επιθεωρησιακό κείμενο, «Αι υπαίθριοι Αθήναι» των Λάσκαρη και Καπετανάκη.
Τα τραγούδια τους εμφανίζονται στις πρώτες επιθεωρήσεις και στον μπερντέ του Καραγκιόζη.
Οι κουτσαβάκηδες μιλούσαν τα κουτσαβάκικα τα οποία αποτελούνταν από ελληνικές, τουρκικές, σλαβικές, ιταλικές λέξεις.
Συνεχώς παραλλάσσουν για να μην πληροφορούνται την αληθή έννοια των λέξεων οι εχθροί.
Ντύνονταν τόσο ομοιόμορφα ώστε ήταν σαν να φορούσαν στολή. Καβουράκι με μαύρη κορδέλα (χλίψη την λέγανε) γιατί πενθούσαν αυτούς
που σκότωσαν, φιλντισένια ψευτόκουμπα στα στιβάλια τους, μελιτζανί μαντήλι, κομπολόι στο αριστερό χέρι και μαγκούρα στο δεξιό.
Φορούσαν μόνο το αριστερό μανίκι του σακακιού. Την άκρη του ζωναριού την άφηναν να κρέμεται. Όποιος επιθυμούσε καβγά
δεν είχε παρά να πατήσει την άκρη του ζωναριού.
Πηγές: Χατζηπανταζής Θόδωρος, "Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί...", εκδόσεις Στιγμή
Πετρόπουλος Ηλίας, "Ρεμπέτικα Τραγούδια", Εκδόσεις Κέδρος
"κουτσαβάκηα/δες" Ο Λαϊκός μάγκας των αρχών του αιώνα στη Παλιά Αθήνα, περί το τέλος της Βασιλείας του Όθωνα
και αρχές της Βασιλείας του Γεωργίου του Α΄. Η ονομασία προέρχεται από έναν Δημήτριο Κουτσαβάκη,
(παλιό μάγκα/καβγατζή από Πειραιά) δεκανέα του ιππικού επί Όθωνα, που το ντύσιμο και το βάδισμά του μιμήθηκαν
οι σύγχρονοί του νέοι του Αθηναϊκού υποκόσμου... οι περισσότεροι βέβαια ήταν ψευτοπαλικαραδες, φιγουραντζήδες,
ψευτόμαγκες της εποχής!
Η εφημερίδα "Ακρόπολις" (τότε) αναφέρει πως ονομάστηκαν "κουτσαβάκηδες" επειδή κούτσαιναν εξ αιτίας τραύματος που έγινε δήθεν
σε συμπλοκή με την αστυνομία!
*Άλλη μια άποψη για την προσωνυμία αυτή (Κουτσαβάκηδες ή κουτσαβάκια) λένε ότι προέρχεται εκ του “κουτσά” + “βαίνω”,
δηλαδή περπατώ σαν κουτσός, χωλός, και αυτό επειδή οι κουτσαβάκηδες χάριν επίδειξης βάδιζαν αργά χαμηλώνοντας εναλλάξ τους ώμους
τους κατ΄αντίστοιχο πόδι, γυρνώντας ομοίως ελαφρά κατά πλευρά, το κεφάλι.
Οι πρώτοι κουτσαβάκηδες ήταν αϊβαλιώτες εγκατεστημένοι στην Σύρο. Όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα, αρκετοί αϊβαλιώτες και
συριανοί μάγκες εγκαταστάθηκαν στο Ψυρρή. Είχαν το άντρο τους στη συνοικία του Ψυρρή, όπου κανείς δεν τολμούσε να μπει.
Oύτε η αστυνομία!!. Οι κακοποιοί εκείνοι, σκληροί, αδίστακτοι, αλλά και θρασύδειλοι οι περισσότεροι, έκαναν κάθε είδους
κακουργίες, που συνήθως έμειναν ατιμώρητες.. Κανένας δεν τολμούσε να αντιδράσει. Και το έγκλημα, μικρό ή μεγάλο, φανερό ή κρυφό,
παρέμεινε ατιμώρητο, ενώ οι φορείς του πρόβαλλαν σαν πρόσωπα ηρωικά.
Έδρα και κρυσφήγετό τους ήταν η συνοικία “Ψυρρή” και πρωτεύουσά τους η“Πλατεία των Ηρώων”
Τους κουτσαβάκηδες διέλυσε ο Δημήτριος Μπαϊρακτάρης, διευθυντής της Αστυνομίας από το 1893.
Έμειναν ιστορικές οι μέθοδοί του γιατί εκείνο που θα εξαφάνιζε κυριολεκτικά τους θρασύδειλους Κουτσαβάκηδες,
ήταν όχι ο διωγμός που αποηρωοποιεί, αλλά ο εξευτελισμός που ταπεινώνει... ο οποίος τους κούρευε με την «ψιλή μηχανή»,
τους έκοβε το ένα μανίκι του σακακιού, που το άφηναν κρεμασμένο, τους έκοβε τις μύτες των σουβλερών παπουτσιών τους,
τους έβγαζε τη «θλίψη» ή «χλίψη» (το μαύρο περιβραχιόνιο που φορούσαν ως δήθεν πένθος για το θάνατο αδερφικού τους φίλου ή
συγγενούς τους στον καυγά) και τους υποχρέωνε να σπάζουν με τη «βαρειά» τα όπλα τους -τα «τιμημένα» όπλα !!-,
που τα πουλούσε κατόπιν με την οκά στο Δημοπρατήριο για παλιοσίδερα.
Πηγή: mpouzoukimpouzouksides.blogspot.com
Φωτογράφος: Κωνσταντίνος Αθανασίου (1845-1898)
Ανάλυση 798 x 621
(πατήστε στην φωτογραφία να ανοίξει)
Κουτσαβάκι
Ανάλυση 934 x 1000
Κουτσαβάκι
Κουτσαβάκι
Ανάλυση 426 x 640
«Ο Μπαϊρακτάρης δεν φοβόταν κανέναν απολύτως. Μια φορά, έγιναν κάτι επεισόδια στα Εξάρχεια και ο Μπαϊρακτάρης έστειλε τους άνδρες του και έπιασαν τρία ταραχοποιά στοιχεία και τους έκλεισε στο κρατητήριο. Την επομένη το πρωί, πήγε στο γραφείο του ο κομματάρχης του Τρικούπη και με αυστηρό ύφος τού λέει: “Μέσα στο κρατητήριο έχεις τρία άτομα που είναι δικοί μου, είναι του κόμματος και πρέπει να τους αφήσεις ελεύθερους”. “Δεν μπορώ να το κάνω αυτό”, του λέει ο Μπαϊρακτάρης. Kαι ο κομματάρχης πιο αυστηρά τον απειλεί: “Nα τους βγάλεις αμέσως! Να τους βγάλεις, ξέρεις ποιος είμαι εγώ!!!” Ο Μπαϊρακτάρης σηκώνεται από την καρέκλα του, τον πιάνει από τον γιακά, και του λέει: “Eίσαι ένα κάθαρμα σαν αυτούς που έχω στο κρατητήριο!” Στη συνέχεια τον τράβηξε προς την έξοδο, του έδωσε ένα ηχηρό χαστούκι και μια κλoτσιά και τον πέταξε έξω από το γραφείο του. Μετά κάθισε, έγραψε σε μια κόλλα χαρτί την παραίτησή του και πήγε και την παρέδωσε στον Τρικούπη, τον οποίο φυσικά πριν από λίγο είχε επισκεφθεί ο κομματάρχης του. Ο Τρικούπης έσκισε την παραίτησή του και του είπε να πάει στο γραφείο του και να συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο τα καθήκοντά του.
Από το βιβλίο του Τάσου Κοντογιαννίδη
"Μπαϊρακτάρης – Πολιτικοί και κουτσαβάκηδες".
~
Δημήτριος Μπαϊρακτάρης
(1832-1904)
Διευθυντής της Αστυνομίας
από το 1893.
Ανάλυση 450 x 613
Το 2021
Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου