Η Αττική είχε προαστιακό σιδηρόδρομο πριν από 130 χρόνια, αλλά το σταμάτησαν!
Ήταν το περίφημο «Θηρίο» ένωνε Κηφισιά με Αθήνα και Λαύριο. Ο σιδηρόδρομος της Κηφισιάς λειτούργησε για πρώτη φορά το 1885. Η γραμμή που έφτανε από την Αθήνα στην Κηφισιά και από εκεί στο Λαύριο, ήταν η δεύτερη σιδηροδρομική γραμμή των Αθηνών. Λίγα χρόνια νωρίτερα είχε λειτουργήσει η πρώτη, που ένωνε την Αθήνα με τον Πειραιά. Τα εγκαίνια της γραμμής της Κηφισιάς πραγματοποιήθηκαν στις 4 Φεβρουαρίου του 1885. Ήταν Καθαρά Δευτέρα και οι Αθηναίοι έσπευσαν να χρησιμοποιήσουν το καινούριο τρένο που θα τους μετέφερε στον καλύτερο τόπου παραθερισμού της εποχής, την Κηφισιά.
Η κατασκευή της γραμμής Λαυρίου αποτέλεσε έναν συμβιβασμό μεταξύ της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου και του Κράτους.
Ο νόμος 1047/1882 καθόριζε κατ’ αρχήν τις σχέσεις του Κράτους με την Ε.Ε.Μ.Λ., ενώ περιελάμβανε και μια «Συγγραφή», σχετική με τις προδιαγραφές λειτουργίας των Σιδηροδρόμων Αττικής .Το τρένο ονομάστηκε «Θηρίο». Ήταν ατμοκίνητο και κατασκευάστηκε στο Βέλγιο. Μπορούσε να σύρει μέχρι 12 βαγόνια που χωρούσαν έως 300 επιβάτες και έτρεχε με ταχύτητα 40 χιλιομέτρων. Πήρε αυτό το όνομα γιατί παρά τις δυσκολίες κατάφερνε να μεταφέρει τους Αθηναίους στην εξοχή. Ο Σιδηρόδρομος δημιούργησε το Άλσος Κηφισιάς. Από το 1901 η εταιρία «Σιδηρόδρομοι Αττικής» ανέλαβαν να αναβαθμίσουν την Κηφισιά και ορισμένα άλλα σημεία από τα οποία περνούσε το τρένο. Ήταν το αντάλλαγμα για την αποκλειστική εκμετάλλευση της σιδηροδρομικής γραμμής. Έτσι δημιουργήθηκε το άλσος Κηφισιάς, που ένωνε τον σταθμό με την πλατεία του Πλατάνου. Κάποιοι πανηγύριζαν. Ξήλωσαν το Θηρίο με γλέντια και τραγούδια. Το τελευταίο δρομολόγιο του πρώτου τρένου της Κηφισιάς πραγματοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου του 1938. Έτσι χάθηκε μια μοναδική ευκαιρία, η Αθήνα να έχει φθηνό και αποτελεσματικό δίκτυο μαζικής μεταφοράς.
Από το τρένο του Λαυρίου δεν έχει μείνει πια τίποτα περισσότερο από μισογκρεμισμένους σταθμούς, χορταριασμένες γραμμές Η προαστιακή συγκοινωνία της Αττικής που οραματίστηκε ο Χαρίλαος Τρικούπης πριν από 125 χρόνια έπαυσε το 1957 και δεν υλοποιήθηκε ξανά.
Κείμενο από: eeaa.gr
Φωτογράφος άγνωστος
Ανάλυση 1296 x 1109
(πατήστε στην φωτογραφία να ανοίξει)
Φωτογράφος: Πέτρος Πουλίδης
Αρχείο: ΕΡΤ
Ανάλυση 862 x 609
Ένα απόσπασμα από το βιβίο του Μίλτου Λιδωρίκη,
'Εζησα την Αθήνα της Μπελ Επόκ.
Το Θηρίον, σιδηρόδρομος Αττικής, "ΣΑ", αν καλά θυμάμαι, γεννήθηκε στα 1885. Τότε άρχισε η γραμμή Αθηνών-Ηρακλείου-Λαυρίου
και Ηρακλείου-Κηφισίας να εξυπηρετεί το ελληνικό κοινόν, που κατόπιν, σε σειρά δεκάδων ετών, εμαρτύρησε ταξιδεύοντας
με το Θηρίον. Ο σιδηρόδρομος Κηφισίας εγνώρισεν ημέρες δόξης και μεγαλείου. Και όπως εδοξάσθη έτσι και ξέπεσε.
Στην αρχή της λειτουργίας του, και για μερικά ακόμη χρόνια, ήταν το "χαϊδεμένο τρένο" των Αθηναίων. Ο σταθμός του
ο γνωστός σταθμός Λαυρίου, που σήμερα ακόμη έτσι λέμε όλοι τη μεγάλη πλατεία της αρχής της οδού Γ' Σεπτεμβρίου
δεν χωρούσε τον κόσμο, που με ατέλειωτο σπρωξίδι γύρευε να καταλάβει μια θέση στα βαγόνια. Η Κηφισιά, την εποχή εκείνη,
διαφορετική παρότι είναι σήμερα, τραβούσε τον κόσμο, γιατί προσέφερε αληθινή φυσική και κοινωνική απόλαυση εξοχής.
Το Θηρίον, ασθμαίνον, ανεβοκατέβαινε, και οι επιβάται του, στριμωγμένοι, ταξίδευαν με μονές αμαξοστοιχίες τις καθημερινές,
διπλές τα Σάββατα το απόγευμα και τις Κυριακές. 'Ενα από τα χαρακτηριστικά του Θηρίου ήταν και η καθιερωμένη καθυστέρησίς του. Εδημοσίευε ότι από τον σταθμόν του αι αμαξοστοιχίαι θα αναχωρούσαν ορισμένες ώρες. Δεν ξεκινούσαν όμως παρά μετά καθυστέρησην μισής ώρας, πολλές φορές και τριών τετάρτων. Είναι περίεργον. Ποτέ κανείς δεν κατόρθωνε να πληροφορηθεί γιατί το τρένο, ενώ σφύριζε και ξανασφύριζε, δεν ξεκινούσε προς τη μόνην, δια την τότε εποχήν, ωραίαν εξοχήν των Αθηνών. Πότε, όπως ο εισπράκτωρ πληροφορούσε τους αδημονούντας επιβάτας, περίμεναν τον κ. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως. Πότε τον Πρόεδρον του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας των Μεταλλουργείων Λαυρίου, εις την οποίαν ανήκεν ο ΣΑ. 'Αλλοτε έπρεπε να προσθέσουν και άλλα βαγόνια, γιατί ο κόσμος ήταν πάρα πολύς. Τις περισσότερες φορές εμπρός στις μικροσκοπικές θυρίδες του ταμείου της πωλήσεως εισιτηρίων, που μέσα απ' αυτές δεν εφαίνετο παρά ένα κομματάκι κεφάλι του ταμίου, ήταν τέτοιος συνωστισμός που εχρειάζετο ώρα ολόκληρη για να πάρει εισιτήριο ο κοσμάκης και να προφθάσει να μπει στο τρένο. Σωστό μαρτύριο η πώλησις των εισιτηρίων στον παλιό εκείνο σταθμό!
Εκεί που σήμερα γλυκαίνεται ο Αθηναίος και τα όμορφα κορίτσια της Αθήνας τρώγωντας τα εκλεκτά γλυκά και τα δροσίζοντα
παγωτά του ζαχαροπλαστείου το "Λαύριον", πίκρες και φαρμάκια ποτιζόμαστε, μάλλιαζε η γλώσσα μας, ξεραινόταν ο λάρυγγάς μας,
μουδιάζαμε στην ορθοστασία, ώσπου να μπορέσουμε να αγοράσουμε το αλέ ρετούρ μας για την Κηφισιά.
'Ηταν σωστό πανηγύρι το ξεκίνημα του τρένου. 'Οπως θα ενθυμούνται, όχι πλέον οι γεροντότεροι, αλλά οι νεότεροι,
η αμαξοστοιχία στεκόταν πάνω στο πεζοδρόμιο. Δεν την εχώριζε δηλαδή από τους κινούμενους ούτε ένα σκαλάκι, ούτε ένα διάστημα,
ούτε η συνήθης πλατφόρμ των σιδηροδρόμων. 'Ετσι, πάνω στα βαγόνια, βρισκόντουσαν πάντα κολλημένοι κουλουρτζήδες,
πασατεμπάδες, εφημεριδοπώλαι, λουστραρία, χαμαλάκια και πλήθος περιέργων παντός φύλου. 'Οταν, λοιπόν, επρόκειτο
να ξεκινήσει ο συρμός, εχρειάζετο να προηγηθεί ολόκληρη φασαρία για να ξεκολλήσει όλο αυτό το πλήθος. "Πίσω, κύριοι.
Πίσω γιατί θα σας κόψει το τρένο". "Αούα!" ήταν η απάντησις της μορταρίας. Και η αμαξοστοιχία, προπάντων τις απογευματινές ώρες,
ξεκινούσε συνοδευμένη από τις φωνές και τα επιφωνήματα των αλητοπαίδων, που μερικά από αυτά είχαν σκαρφαλώσει και
στα σκαλιά των βαγονιών. Το Θηρίον είχε το εξαιρετικό προνόμιον να διασχίζει την πόλην για να φθάσει στον παλιό σταθμό,
όπως έλεγαν το σταθμό Αττικής. Από το σταθμόν Λαυρίου (πλατεία Ομονοίας) εώς τον σταθμό Αττικής, η ατμομηχανή δεν έπαυε να
σφυρίζει δαιμονιωδώς, γιατί φυσικόν ήτο πάνω στη γραμμή, που ήταν στρωμένη στη μέση των δρόμων, να βρίσκονται άνθρωποι
όλων των ηλικιών, και προπάντων παιδάκια της γειτονιάς που έπαιζαν τον σιδηρόδρομο καταμεσής της γραμμής, ζώα μικρά
μετά μεγάλων, κατσίκες, που για χρόνια προμήθευαν το γάλα σε πολλά σπίτια. Το Θηρίον, όταν οι βρυχηθμοί του δεν
έφερναν αποτέλεσμα, συμπεριεφέρετο ως θηρίον. 'Εκοβε ό,τι δεν ήθελε να υπακούσει, διεμέλιζε τους κουφούς και τα ζώα,
σκορπούσε τον φόβο και τον τρόμον. "'Ερχεται το θηρίον! Μπάτε μέσα παιδιά. Θα σας κάνει κοκορέτσι" φώναζαν οι μανάδες
στα μικρά θηρία, που δεν εννοούσαν να τραβηχτούν από τις γραμμές και κορόιδευαν τον επερχόμενο ασθμαίνοντα και
βογγώντα κίνδυνον. Στις κάτω γειτονιές και μετά τον 'Αγιο Παντελεήμονα, ο σιδηρόδρομος Αττικής περνούσε τόσο
στενούς δρομάκους που σχεδόν εμπόδιζε κάθε άλλη κυκλοφορία. Θυμάμαι πως πολλές φορές από τα βαγόνια βλέπαμε
μέσα από τα πραράθυρα των σπιτιών τι γινόταν στα δωμάτια. Και όταν γέμιζε τον δρόμο με τον όγκο του και με τον θόρυβό του,
όλοι έσπευδαν να κλείσουν τα παράθυρά τους για να μην μπει μέσα στα σπίτια ο μαύρος καπνός του, που κατέστρεφε τα έπιπλα
και άφηνε ανεξάλειπτα ίχνη που με τον καιρό χαλούσαν και το δέρμα των γυναικών. 'Ετσι φρονούσαν και αλληλοσυζητούσαν
οι γειτόνισσες.
Πηγή: lifo.gr
Ανάλυση 828 x 603
Αφετηρία
Λαυριακού σιδηρόδρομου
με τα λουστράκια.
Ανάλυση 917 x 615
Λόγω του σταθμού και της γειτονίασης
με τη γραμμή Ομόνοια, δημιουργήθηκε
ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο.
Τόσο ο σταθμός και το τρενάκι
όσο και η ίδια η διαδρομή
προσφέρονταν στους Αθηναίους
για μια όμορφη και οικογενειακή βόλτα.
Η κατάργηση της γραμμής δεν άργησε όμως.
Πηγή: mixanitouxronou.gr
Ανάλυση 824 x 613
Τότε που το λεκανοπέδιο έχασε
το ένα μετά το άλλο τα μέσα
σταθερής τροχιάς που το εξυπηρετούσαν.
Το τραμ της Αθήνας, το τρένο του
Περάματος και βέβαια αυτό του Λαυρίου.
Μανταδάκης Άγγελος. avgi.gr
Το 2014
Το 2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου